Filipino 3 ( Masining na pagpapahayag)

TAYUTAY

·        Ito ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita upang gawing mabisa, matalinghaga, makulay at kaakit-akit ang pagpapahayag.

 

1. PAGTUTULAD (SIMILE)

-paghahambing sa dalawang magkaibang tao, bagay, pangyayari, atbp. Gumawa ng salitang tulad ng, katulad ng, parang, kawangis ng, animo, kagaya ng atbp.

Halimbawa:

a.) Siya ay katulad ng kandilang unti-unting nauupos.

b.) Ang tao ay gaya ng halamang nararapat diligin.

2. PAGWAWANGIS (METAPHOR)

-isang tuwirang paghahambing na hindi ginagamitan ng mga salitang tulad ng, para ng, kawangis ng, animo atbp.

Halimbawa:

a.) Ang ina ni Joshua ay bituing tanglaw niya sa landas ng buhay.

b.) Si Eugene ay isang ibong humahanap ng kalayaan.

3. PAGTATAO (PERSONIFICATION)

-nagsasalin ng talino, gawi at katangian ng tao sa bagay na walang talino. Pandiwa ang ginagamit dito.

Halimbawa:

a.) Lumuluha ang liham na natanggap ni Carlo.             

b.) Ang buwan ay nahiya at nagtago sa ulap.

4. EKSAHERASYON (HYPERBOLE)

-lubhang pinalalabis o pinakukulang ang katunayan at kalagayan ng tao, bagay, pangyayari atbp.

Halimbawa:

a.) Nabiyak ang kanyang dibdib sa tindi ng dalamhati.

b.) Nabutas ang bambam ng tainga ni Popot dahil sa ingay.

5. PAGUYAM (SARCASM)

-ito ay mga pananalitang nangungutya sa tao o bagay, tila kapuri-puring pangungusap ngunit sa tunay na kahulugan ay may bahid na pag-uyam.

Halimbawa:

a.) Kay kinis ng mukha mong butas-butas sa kapipisil mo ng mga taghiyawat.

b.) Talaga palang masipag ka, wala kang ginawa kundi matulog maghapon.

6. PAGLILIPAT-WIKA

-ito ay gumagamit ng pang-uri upang bigyang paglalarawan ang bagay.

Hlimbawa:

a.) Ang matalinong pluma ni Rizal ang nagbigay sa atin ng kalayaan.

b.) Ang kanilang magpapatuloy na tahanan ay kumanlong ng mga sugatan.

7. PAGLILIPAT-SAKLAW ( SYNECDOCHE)

-ito ay pagbanggit sa bahagi ng isang bagay o ideya bilang katapat ng kabuuan.

Halimbawa:

a.) Hiningi na Carl ang kamay ng dalaga.

b.) Sampung kamay ang nagtulong-tulong sa pag-aararo.

8. PAGTAWAG (APOSTROPHE)

-ito ay pakikipag-usap sa karaniwang bagay na para bang nakikipag-usap sa isang buhay na tao.

Halimbawa:

a.) O, tukso layuan mo ako.

b.) Pag-asa, halika rito at ako’y nalilito na sa mga problema.

9. TANONG RETORIKAL

-isang pahayag na anyong patanong na hindi naman nangangailangan ng sagot.

Halimbawa:

a.) Hanggang kalian ba masusupil ang kasamaan na dulot ng ipinababawal ng gamot?

b.) Hayaan ba nating malugmok sa kumunoy ng kahirapan ang ating bayan.

10. PAGPAPALIT-TAWAG (METONYMY)

-pansamantalang pagpapalit ng mga pangalan ng bagay na magkaugnay.

Halimbawa:

a.) Dapat nating igalang ang putting buhok.

b.) Si Haring Garen ang nagmana ng korona.

11. PAGDARAMDAM

-nagsasaad ito ng pangkaraniwang damdamin.

Halimbawa:

a.) Kailan lamang ay sumasayaw kasa kaligayahan at punong-puno ng buhay, ngayon ay isa ka nang malamig na bangkay at ni bakas ng dati mong kasiglahan ay wala na akong Makita.

12. TAMBISAN (ANTITHESIS)

-pagtatabi ng mga hagap na nagkakahidwaan sa kahulugan upang lalong mapatingkad na lalo ang mga salita.

Halimbawa:

a.) Siya ay isang taong sala sa init, sala sa lamig ayaw ng tahimik ayaw rin ng magulo, nayayamot sa mayaman at nayayamot din sa mangmang, isang nakalilitong nilalang.

13. PAGHIHIMIG (ONOMATOPOELA)

-naipahiwatig dito ang kahulugan sa pamamagitan ng tunog o himig ng mga salita.

Halimbawa:

a.) Dumagundong ang malakas na kulog na sinundan ng pagguhit ng matatalim na kidlat.

b.) Kumalabog sa matigas na lupa ang bumagsak na kargamento mula sa trak.

14. PAG-UULIT (ALLITERATION)

-Ang gitling ito ay gumagamit ng magkatulad na titik o pantig sa simula ng dalawa o mahigpit pang salitang ginagamit sa isang pangungusap.

Halimbawa:

a.) Napalayo siya at naligalig sa nagawa niyang napakabilis na pagpapasyang nakalikha ng pagkabalisa sa pusong umiibig.

15. PAGTANGGI (LITOTES)

-gumagamit ang pagpapahayag ng saliatang “hindi” upang maipahiwatig ang lalong makahulugang pagsangayon sa sinasabi ng salitang sumusunod.

16.SALANTUNAY (PARADOX)

-pagpapahayag ng isang katotohanan sa pamagitan ng paggamit ng sangkap na animo’y di totoo sa biglang basa o dinig.

Hlimbawa:

a.) “Kapagka ang tao sapul na ay tamad”

b.) “Madaling tahakin landas ng pag-unlad.

17. PANGITAIN (VISION IMAGERY)

-naglalarawan sa mga laman ng isip na animo’y tunay na kaharap o nakikita sa nagsasalita.

Halimbawa:

a.) “Sa sinapupunan ng konde Adolfo.

b.) “Aking natatnaw si Laurang sinta ko”

18. PAGHAHALINTULAD (ANALOGY)

-tambalan ng pagtutulad; ipinahahayag ng paghahalintulad ng isang kaugnayan.

Halimbawa:

a.) “Ang tingin ng paruparo sa bulaklak”

b.) “damdamin ng binata sa dalaga ang katulad”

PAGSUSULIT

·        Magbigay ng labin walo uri ng tayutay

·        At tig-iisang halimbawa

TAKDANG ARALIN

·        Gumawa ng sanaynay gamit ang mga halimbawa ng tayutay.

tSANGGUNIAN:

https://www.google.com/search?q=halimbawa+ng+sanaynay+gamit+ang+tayutay&ie=utf-8&oe=utf-8&rls=org.mozilla:en-US:official&client=firefox-a&gfe_rd=cr&ei=73hcWb9Qx-DZBLzXgqAG